Een maand Suriname

Een maand Suriname
Verslag van een reis naar Moengo van 10 januari tot 10 februari 2006.


Introductie.

Laat ik me eerst voorstellen. Mijn naam is Piet Benneheij, ik ben architect en ook docent bouwkunde aan de Haagse Hogeschool. Naast het geven van colleges en het begeleiden van afstudeerders ben ik coördinator van het derde jaar: de stage.
Verder ben ik getrouwd en heb drie (studerende) dochters.


werkplek in de Haagse Hogeschool

Als stagecoördinator ben ik eind 2004 benaderd door Rudi Darson van STOOM met de vraag of ik zijn project in Suriname wilde ondersteunen. Nadat duidelijk was wat dit (ongeveer) inhield werd ik enthousiast en heb ik mijn steun volmondig toegezegd.
Het eerste resultaat was dat Jan Willem Sutorius als stagiair naar Moengo is gegaan en daar uitstekend werk heeft verricht. Zijn belevenissen heeft hij vastgelegd in een boekje en staan elders op deze site uitgebreid beschreven.

Nadat Jan Willen terug was kreeg ik in november 2005 weer bezoek van Rudi Darson.
Hij vertelde dat hij op zoek was naar iemand die gedurende een maand naar Moengo zou willen gaan. Iemand met kennis van onderwijs, bouwkunde en het organiseren en daarna coördineren van stages. Daarbij keek hij mij nogal nadrukkelijk aan….
Ik heb geantwoord dat ik hier wel positief over dacht maar dat het verder afhing van de Haagse Hogeschool en natuurlijk van het thuisfront.
Beiden hebben dit initiatief ondersteund en ik ben begonnen met de voorbereiding op de reis en de werkzaamheden in Moengo.

De activiteiten zijn globaal in te delen in de 4 weken dat ik in Suriname was:

Week 1: kennismaking en start proefprojecten.
Week 2: rapport knelpunten en tekeningen Barronschool.
Week 3: gesprekken met politici in Paramaribo.
Week 4: afronding proefprojecten.

Van mijn activiteiten heb ik een uitvoerig rapport met verschillende bijlagen opgesteld.
Dit overzicht op deze site is daarvan een samenvatting.
Ik ga er vanuit dat de doelstelling van STOOM en het type onderwijs op de Barronschool bij de lezer bekend zijn.

Week 1: Kennismaking en start proefprojecten

Week 1: Kennismaking en start proefprojecten

Op de Barronschool en heb op maandag kennis gemaakt met de leerkrachten. Na het hijsen van de vlag en het zingen van het volkslied ben ik door de directrice, mevr. Doelkamid aan de leerlingen voorgesteld.

om 8.00 uur elke morgen…..

de vlag en het volkslied

Die ochtend heb ik met de docent bouwkunde, Hartly Wielzen, een rondgang gemaakt langs alle klassen. Ook heb ik een eerste indruk gekregen van de toestand van de schoolgebouwen. Deze varieert van redelijk (klaslokalen) tot zeer slecht (kleedlokalen bij gymzaal).

Werkwijze proefprojecten.
Hierna heb ik met Hartly een gesprek gehad om hem uit te leggen waarvoor ik kwam en wat mijn aanpak zou zijn. Ook mijn opzet, die ik al op papier had gezet, heb ik doorgenomen.
Het was n.l. van het grootste belang dat hij als bouwkundedocent achter deze manier van werken zou staan. Na mijn vertrek zal hij deze aanpak willen/kunnen gaan overnemen.
Ik heb hem uitgelegd hoe de projectmatige aanpak kan worden uitgevoerd.
De leerlingen moeten niet onmiddellijk met een project beginnen maar eerst ruim vooraf alles bedenken en uitzoeken zoals dat in de praktijk ook gebeurt. Dit is een belangrijk leermoment. Bij grote bouwbedrijven is hiervoor een aparte afdeling die dit doet: de bouwvoorbereiding.
Dit houdt in dat ruim voor de start van een (bouw)project oa. wordt bepaald:

· Wat is het probleem?
· Wat is de oplossing/zijn er varianten?
· Hoe is de bestaande toestand? Leg dit vast op tekening.
· Hoe wordt de nieuwe toestand? Leg dit vast op tekening.
· Welke en hoeveel materialen zijn er nodig? Bereken dit.
· Welke en hoeveel gereedschappen zijn er nodig?
· Wie gaat wat doen?
· Hoe is het totale tijdschema?
· Wat zijn de geraamde kosten?

Dan kan samen met het Plan van Aanpak de offerte naar de opdrachtgever worden gestuurd. In dit geval naar mevr. Doelkamid, de directrice van de school.

Na schriftelijke goedkeuring en bestellen van materialen kan er dan daadwerkelijk met de uitvoering van het project worden begonnen.

Als het project is afgerond en beoordeeld volgt de evaluatie:
· Is het project geheel naar wens uitgevoerd en opgeleverd?
· Is het project binnen de geplande tijd uitgevoerd?
· Waren de bestelde materialen voldoende?
· Heeft elke leerling een evenredige bijdrage geleverd?
· Zijn de bouwkosten binnen de perken gebleven?

Hieruit worden conclusies getrokken voor volgende projecten.


Tot slot wordt het project gedocumenteerd opgeborgen in het archief van het stagebureau.
Bij een volgend soortgelijk project kan dit dan worden geraadpleegd.
Op die manier ontstaat er een expertisecentrum voor renovaties.

Voor deze aanpak had ik al in Nederland formulieren gemaakt die de leerlingen konden gebruiken bij de proefprojecten.
Hartly Wielzen en ook mevr.Doelkamid bleken volledig achter deze opzet te staan!


Keuze proefprojecten.
Hartly en ik hebben daarna twee projecten uitgezocht die in aanmerking kwamen voor de eerste proef (die binnen 4 weken moest worden afgerond):

A
Het aanbrengen van de ringblak op de muur van de uitbreiding bij de afdeling metaal en hout. Dit was nodig om weer vaart te krijgen in het overkappen van die uitbreiding.

B
Het aanbrengen van een kastenwand en kozijn in het toekomstige kantoor van mevr. Doelkamid. Hiervoor waren twee argumenten: De verhuizing van de directie wordt versneld en de werkzaamheden zijn erg zichtbaar voor de rest van de school.
De leerlingen en ook docenten zouden iedere dag kunnen zien dat er daadwerkelijk
actie werd ondernomen om de school te renoveren.


Hartly heeft op mijn verzoek twee gelijkwaardige groepen van leerlingen samengesteld, die elk een project zouden gaan uitvoeren. Elke groep bestond uit 4 jongens en 1 meisje.

team A

team B (-1)

Uitleg projectonderwijs.
Op vrijdag hebben we de leerlingen geïnformeerd over de projecten.
Dit werd op officiële wijze gedaan. Eerst heeft mevr. Doelkamid het belang van de projecten onderstreept en aangegeven dat de beoordeling onderdeel zou worden van het eindexamen.

Daarna heb ik de werkmethode uitgelegd:
· Er wordt gewerkt volgens het Plan van Aanpak, zoals eerder beschreven.
· Pas na goedkeuring hiervan wordt begonnen met de werkzaamheden.
· Er wordt gewerkt als in de praktijk; dat betekent o.a. op tijd beginnen.
· De projecten worden intensief gevolgd door de begeleiders.
· De beoordeling is individueel en wordt uitgedrukt in een cijfer.
· Na afronding van de projecten wordt er bij positieve beoordeling een certificaat uitgereikt.

Voor de leerlingen was dit een geheel andere manier van werken. Ze waren namelijk alleen gewend om klassikaal les te krijgen. Dit was dus een totaal andere aanpak, maar ze hadden er zin in! Na het weekend zou het project van start gaan.
Bij de uitleg waren enkele belangstellende docenten aanwezig. Positief vond ik dat de docent van de afdeling metaal, Gary Kromopawiro, vroeg om een kopie van de opzet: hij wilde op zijn afdeling dit ook gaan starten!

Start projecten.
Op maandagmorgen zijn beide groepen gestart met het maken van een Plan van Aanpak.
Iedereen was aanwezig, enkelen waren te laat. Dit heb ik steeds genoteerd en de leerlingen hierop aangesproken. Als je in de praktijk werkt kan dat ook niet!

Soms waren ze te laat omdat ze te laat van huis gingen, soms omdat buiten hun schuld het vervoer het probleem was. Veel leerlingen komen van ver met de boot en/of bus.

Bij het opstellen van het PvA hebben we enigszins moeten helpen. De bedoeling is dat bij een volgend project dit steeds meer zelfstandig zal gebeuren.
Op dinsdag is dan daadwerkelijk begonnen met de werkzaamheden.

team A gaat beginnen o.l.v. P.Benneheij

team B krijgt instructie van H.Wielzen

Week 2: rapport knelpunten en tekeningen Barronschool.

Week 2: rapport knelpunten en tekeningen Barronschool.

Bestaande toestand.
Nu de projecten waren gestart kreeg ik wat meer tijd om de school nauwkeuriger te bekijken. Het was lastig om een beeld te krijgen van het complex: er waren geen tekeningen van de aparte gebouwen en ook ontbrak een totaaloverzicht.
Daarom heb ik vanaf dinsdag het complex en de gebouwen globaal opgemeten. De moduulmaat die hiervoor zeer handig was is de (ooit door Nederland) gestandaardiseerde trottoirtegel van 300x300 mm.
Het tekenen is niet gedaan met Autocad maar primitief op de keukentafel en met de hand.
Op tekening is de onderlinge ligging van de gebouwen en hun globale afmetingen vastgelegd.



Toekomstige situatie met nieuwbouw?


Knelpunten.
Daarna heb ik een inventarisatie gemaakt van knelpunten. Deels zijn dit knelpunten die ik zelf heb waargenomen, voor het grootste deel zijn dit knelpunten die door de directie en/of het docententeam werden genoemd.

De tien meest urgente knelpunten zijn vastgelegd in een rapport met de titel:
“De Barronschool: knelpunten en oplossingen”.
Per knelpunt werd hierin ook aangegeven wat de bijbehorende oplossing kunnen zijn.
Daarnaast is op de tekening aangegeven waar welke uitbreidingen (nieuwbouw) mogelijk zijn: het documentatiecentrum, de kookafdeling, de tekenzaal en nieuwe klaslokalen.

Op de onderstaande isometrie is als nieuwbouw aangegeven: een tekenlokaal, een keuken
en het documentatiecentrum.
Een (optimistische) planning geeft aan wanneer de knelpunten zouden moeten zijn opgelost.
In 2009 is de Barronschool dan de beste school van geheel Marowijne!




Documentatiecentrum.
Tot slot heb ik een ontwerp gemaakt voor een te bouwen documentatiecentrum.
In dit eenvoudige (dus goedkoop) ontwerp is een ruimte opgenomen voor documentatie en computergebruik. De boeken (o.a. van de Haagse Hogeschool) kunnen daar dan op een toegankelijke manier worden geplaatst. Daarnaast is er voorzien in een nieuwe ruimte voor docenten, inclusief nieuwe toiletten.
Naast dit gebouw kan dan een mooi plantsoen met bomen, een vijver en zitbanken komen.

Van het rapport heb ik exemplaren gegeven aan de directrice, de beide techniekdocenten en het docententeam. Verder heb ik extra kopieën gemaakt om mee te nemen naar Paramaribo.

Week 3: gesprekken met politici in Paramaribo.

Week 3: gesprekken met politici in Paramaribo.

Zoal bekend is de filosofie van STOOM om van onderaf, door middel van het stagebureau,
met kleine stapjes verbetering te brengen in de huisvesting van de scholen in Marowijne.

Ikzelf heb het idee/de illusie dat daarnaast het toch ook mogelijk moet zijn om de politiek in Suriname achter dit fantastische initiatief te krijgen.

In deze week zou ik naar Paramaribo gaan om contact te leggen met de afdeling Bouwkunde en Civiele Techniek van de ADEK. Ook zou ik later die week de volgende stagiair van de Haagse Hogeschool, Ferdinand Freeke, van het vliegveld ophalen.

Er bleef dus tijd over om de politiek te informeren en warm te maken voor de plannen die ontwikkeld werden in Moengo.

Gesprek met vice-president Sardjoe.
Op maandag heb ik een gesprek gehad met dhr.Sardjoe, vice-president van Suriname.
Deze ontmoeting was om 13.30 uur in het regeringsgebouw, gelegen aan de dr. Sophie Redmondstraat.

het regeringsgebouw

gesprek met de vice-president

De vice-president toonde zich zeer geïnteresseerd in de onderwijsvorm die in Moengo als proef wordt uitgevoerd. Projectonderwijs is in Suriname kennelijk nog niet zo gebruikelijk. Ook heb ik hem gewezen op de noodzaak van de bouw van het documentatiecentrum. Daarna heb ik hem verteld over de rol die STOOM en met name Rudi Darson speelt bij de totstandkoming van dit project.
Tot slot heb ik het rapport met knelpunten en oplossingen besproken en aan hem overhandigd. De VP vond het een interessante ontwikkeling en vroeg om het ministerie van onderwijs op de hoogte te brengen en houden van de verdere ontwikkelingen.

nb:mevr. Doelkamid heeft steeds de betrokken personen van het ministerie in Marowijne op de hoogte gehouden van de activiteiten .

Bezoek aan de Anton De Kom Universiteit (ADEK).
Hier heb ik eerst overleg gehad over mogelijke samenwerking tussen de Haagse Hogeschool en de afdeling civiele techniek van de ADEK.
Daarna heb ik nog een gesprek gehad met ir. Martinus. Hij was decaan en coördineert nu het afstuderen bij de afdeling Bouwkunde. Met hem heb ik o.a. het plan voor een documentatiecentrum in Moengo besproken. Hij vond het ontwerp realistisch en goed te bouwen. Omdat Ferdinand, de nieuwe stagiair, het plan verder in Autocad gaat uitwerken heb ik dhr. Martinus gevraagd of hij het tekenwerk wil begeleiden. Ferdinand is per slot een student en de typisch Surinaamse bouwgewoontes zijn hem uiteraard onbekend. De afspraak is nu dat Ferdinand enkele keren naar Paramaribo gaat om de tekeningen met hem door te spreken.
Verder heeft dhr. Martinus nog waardevolle tips en informatie gegeven over de procedures bij het bouwen in Suriname. Hij maakte me ook attent op het CDFS: Community Development Fund Suriname. Via deze instelling wordt op dit moment een aanbesteding gehouden voor een school in Moengo Tapu.
STOOM kan hiermee wellicht contact opnemen en fondsen werven.

Gesprek met C. Alendy.
Op woensdag 1 februari heb ik een bezoek gebracht aan De Nationale Assemblee (DNA) aan het Onafhankelijkheidsplein. De afspraak is gemaakt via mevr. Austun, secretaris van DNA. Het gesprek was met dhr. C. Alendy, vice-voorzitter van DNA en lid van de A-Combinatie en verliep heel positief.

de Nationale Assemblee

dhr Alendy

Dhr.Alendy was zeer te spreken over de projectmatige aanpak. Hij begreep direct
de voordelen hiervan omdat hij vroeger zelf directeur is geweest van een soortgelijke school. Bovendien komt hij uit de omgeving van Moengo en dat werkt in het voordeel.
Hij gaf me adressen en telefoonnummers van personen die ik zeker moest spreken.
Mevr. Austun zou een afspraak voor me maken bij de minister van onderwijs.
Ik heb folders van STOOM en mijn rapport over de Barronschool bij hem achtergelaten.

Daarna heb ik op vrijdag de nieuwe stagiair Ferdinand Freeke van het vliegveld opgehaald.
In het weekend hebben we Paramaribo bewonderd en op zondag zijn we weer naar Moengo vertrokken.

Week 4: afronding proefprojecten.

Week 4: afronding proefprojecten.

Introductie Ferdinand.
Op maandag heb ik Ferdinand voorgesteld aan de docenten en mevrouw Doelkamid heeft hem na het volkslied geïntroduceerd bij de leerlingen. Die keken wel op van een dergelijke lange persoon: Ferdinand is namelijk 2.00 m lang! Daarna werd hij door een docente rondgeleid en aan alle klassen voorgesteld. We hebben vervolgens alle knelpunten van de gebouwen bekeken.
In Paramaribo had ik Ferdinand al uitgebreid geïnformeerd over de aanpak en de projecten die in gang waren gezet. Hij kon dus direct meedoen met de uitvoering.
Omdat er die dag een tekort was aan docenten heeft Ferdinand al lessen verzorgd voor de afdeling bouwkunde. Op de foto geeft hij het vak bouwkundig schetsen.

Ferdinand wordt voorgesteld…

en geeft zijn eerste les…

Ik werd gebeld door mevrouw Austin van de Nationale Assemblee. De minister van onderwijs wilde graag een gesprek met me hebben. Lastig, want ik was nu juist weer in Moengo aangekomen en moest hier nog het nodige regelen voordat ik zou vertrekken.
Donderdag, op weg naar het vliegveld was er nog een mogelijkheid.
Ook heb ik een afspraak gemaakt met dhr. R. Brunswijk, de belangrijkste politicus van de creoolse partij A-combinatie in Moengo. Op dinsdagavond om 19.30 uur zou ik bij hem thuis een gesprek hebben.

Voortgang van de projecten.
Onder leiding van collega Wielzen is er de afgelopen dagen goed doorgewerkt aan beide projecten. De leerlingen waren gemotiveerd en zelfstandig aan het werk.

team A bij de ringbalk

team B bij de kastenwand

Gesprek met districtbestuurders.
Die avond heb ik nog een prettig gesprek gehad op mijn logeeradres met twee personen die daar op bezoek waren. Dit was dhr. Soekimo (districtcommissaris van Commewijne) en
dhr. Monkupranata (districtsecretaris van Marowijne, afdeling Moengo).
Aan beide heren heb ik uitgelegd wat het doel was van mijn bezoek. STOOM, De Haagse Hogeschool, de stagiairs, projectonderwijs, het proefproject, het rapport “knelpunten en oplossingen” en het plan voor de bouw van een documentatiecentrum kwamen uitgebreid aan de orde.

links de DS, in het midden de DC

Ze waren zeer geïnteresseerd en zegden steun toe bij de realisatie van dit alles. De DC vertelde me dat een bouwvergunning niet vereist is maar dat het wel nuttig en raadzaam is om vooraf overleg te hebben met het districtkantoor. Met dit gesprek waren beiden op de hoogte van de plannen en ik heb elk een exemplaar van het rapport overhandigd.
De DS beloofde om een rapport met recente statistische gegevens over Marowijne te laten bezorgen. Dit kan nuttig zijn voor STOOM om inzicht te krijgen in de actuele situatie.

Excursie naar resultaten van STOOM.
Op dinsdag hebben mevrouw Doelkamid, Tatjana, Ferdinand en ik bezoeken afgelegd bij scholen in de omgeving. Hier hebben we vastgesteld dat STOOM zeer nuttig werk heeft verricht en dat er veel is gerenoveerd. Vooral de La Providentiaschool in Abadoekondre zag er goed uit! Hier was een nieuwe bibliotheek gerealiseerd.

de Theresiaschool is uit !!

de nieuwe bibliotheek

Bij de Theresiaschool in Moengo hebben we de vernieuwde toiletten geïnspecteerd.

Gesprek met R. Brunswijk.
We hebben bij hem thuis een gesprek gehad over de situatie op de Barronschool. Dhr.Brunswijk was het zeer eens met de praktijkgerichte aanpak waarbij de leerlingen aan het opknappen van de school werken.
Wat betreft het documentatiecentrum verwees hij ook naar het ministerie van onderwijs.
Ik heb benadrukt dat het van groot belang is dat vooral lokale politici, die zitting hebben in de assemblee, een grote invloed kunnen uitoefenen. In het bijzonder de A-combinatie vertegenwoordigt de bewoners van deze streek en zou zich sterk moeten maken om de school te ondersteunen en te renoveren. Ik heb met hem “afgesproken” dat als ik over twee jaren weer in Suriname ben, we samen een bezoek zullen brengen aan het nieuwe documentatiecentrum….en…..we bleken beiden een fan van Feyenoord te zijn!

R.Brunswijk

A.Bado

Gesprek met A. Bado.
De volgende dag heb ik dit verhaal ook verteld aan zijn partijgenoot en (oud ?)docent van de Barronschool, dhr.A. Bado. Ook hij heeft zitting in De Nationale Assemblee.
Van hem als (oud)docent van de Barronschool mag je verwachten dat hij zich extra inzet voor de renovatie van de school en de nieuwbouw van het documentatiecentrum!

Eindbeoordeling proefproject.
Op woensdag hebben Hartley Wielzen, mevrouw Doelkamid en ik de beide projecten beoordeeld. Project ringbalk was klaar maar project kastenwand nog niet. Dit laatste kwam omdat in de planning niet was opgenomen dat het houtwerk eerst nog een conserverende behandeling moest hebben. Dit heeft het project enkele dagen vertraagd.
Een les voor de volgende keer. In het evaluatieverslag heb ik dit vastgelegd.
Daarna hebben we de prestaties van de individuele leerlingen beoordeeld met een cijfer dat varieerde van een 6 tot een 9. Twee leerlingen die echt initiatief hebben getoond zijn met een 9 beloond. Twee meelifters kregen een 6.

Interview radio Marowijne.
Woensdag was mijn laatste dag op de school en verliep daarom nogal hectisch.
Tussen de bedrijven door verscheen er een verslaggever van radio Marowijne.
Hij wilde een rapportage maken over de activiteiten die hier werden ontplooid.
Mevrouw Doelkamid en ik hebben elk een toelichting gegeven over de nieuwe aanpak.
Enkele uren later al konden we op de radio het vraaggesprek beluisteren!
interview radio Marowijne….

Afronding proefprojecten.
Om 12.00 uur was er de afsluiting van het proefproject. We hebben dit enigszins officieel gedaan om het belang ervan te benadrukken. Voor de leerlingen was er eten besteld met limonade erbij. Een klaslokaal werd hiervoor speciaal ingeruimd.
Mevrouw Doelkamid hield eerst een toespraak waarin ze o.a. haar waardering uitsprak voor de gemotiveerde inzet die bij het project was getoond. Verder gaf ze aan dat er hierna ook met andere klassen projecten worden gestart.

Toen heb ook ik de projecten geëvalueerd en daarna de cijfers per student bekendgemaakt.
Daarna werd er genoten van de heerlijke maaltijd en werd er nog een mooie groepsfoto gemaakt. Bij de nabespreking gaven enkele leerlingen aan dat ze wel het hele jaar met dit soort projecten wilden werken!

de eindbeoordeling

groepsfoto

Afscheid docententeam.
Hierna bleek er een afscheidsbijeenkomst te zijn georganiseerd door het team! Ik was zeer verrast want ik had zelf aan een eenvoudig afscheid gedacht.

Ook voor het team was heerlijk eten besteld en er werd een ware afscheidsceremonie gehouden. Een mooie toespraak door mevrouw Doelkamid en daarna door Eline.
Hierbij kreeg ik een mooie oorkonde met handtekening van alle docenten en een fraai cadeau in de vorm van twee beeldjes.

Eline houdt toespraak

dankwoord

Na een toespraak en veel woorden van dank van mijn kant hebben we genoten van de heerlijke maaltijd. Daarna heb ik van ieder afzonderlijk afscheid genomen………en inderdaad: Partir c’est mourir un peu….

Gesprek met de minister van onderwijs.
Ik ben donderdagochtend per taxi van Moengo naar het ministerie in Paramaribo gereden.
Het gesprek vond plaats in de grote vergaderzaal. Aanwezig was de minister drs. E. Wolf,
secretaris mevrouw C. Blom en dhr. G. Fitzjames namens het beroepsonderwijs.
Ook hier heb ik het project uitgelegd aan de hand van de volgende trefwoorden; STOOM,
Haagse Hogeschool, stagiairs, proefproject, projectonderwijs, praktijkgericht, renoveren van de gebouwen en documentatiecentrum.

De minister was zeer enthousiast over de aanpak. Het projectmatige erin sprak hem zeer aan. Hij dacht er zelfs over om dit model voor meer scholen in Suriname in te voeren.
Verder wilde hij dit graag zelf zien en gaf aan op korte termijn met een delegatie naar Moengo te zullen gaan. Ik heb alle documentatie in tweevoud overhandigd, inclusief het evaluatierapport. Op de foto zit de minister in het midden.
Daarna heb ik de minister nog met klem verzocht om een tweede docent bouwkunde op de Barronschool. Het slagen van het stagebureau mag niet afhangen van de aanwezigheid van een extra stagiair uit Nederland.

het (oude) ministerie

bij de minister

Dit was een fantastische afsluiting van het project en tevens van mijn (eerste) bezoek aan Suriname. Met de taxi ben ik daarna naar vliegveld Zanderij gegaan en heb een voorspoedige terugvlucht gehad.

Enkele conclusies

Enkele conclusies:
1 Bij de proefprojecten was er te weinig tijd om voor te bereiden. Zelfs in de praktijk zou dit niet kunnen. Alleen de maandag was beschikbaar voor al het voorbereidende werk. De leerlingen zijn dan ook geholpen bij de formulieren. Voor allen was het nieuw en voor sommigen was het te moeilijk.
In de toekomst moet er zeker enkele weken voor de start van een project begonnen worden met voorbereiden. De materialen kunnen dan ook nog tijdig worden geleverd.
Ook vakken als Nederlands en wiskunde kunnen worden ingezet bij die voorbereiding.
Hoe formuleer je op een juiste manier en hoe bereken je de inhoud van een betonnen balk? Bij het vak tekenen kan de situatie zelf als voorbeeld worden genomen.
Door de leerlingen werden de projecten als zeer positief ervaren. Er is duidelijk sprake van een win-win situatie: De leerlingen leren praktijkgericht werken en de school wordt stapsgewijs gerenoveerd, geheel volgens de STOOM-filosofie!
Ook het certificaat dat hieraan was gekoppeld werd zeer gewaardeerd en zal mogelijk helpen bij het vinden van een eerste baan.

2 Voor de uitvoering van de projecten dient (het ministerie) goed materieel beschikbaar te stellen. Hiermee bedoel ik steigers, ladders, helmen, veiligheidsschoenen, goed gereedschap enz.
Bij het proefproject bleek dat de leerlingen soms op zeer primitieve manier moesten werken. Dit kan een gevaarlijke situatie opleveren!
In Nederland zou dit onder de Arbo-wet niet kunnen maar ook bij bv. Suralco zou dit niet worden geaccepteerd.

3 De ondersteuning vanuit de politiek is op twee manieren zichtbaar geworden.
- Na mijn vertrek is er een tweede docent bouwkunde benoemd. Wellicht heeft het pleidooi bij de minister hierbij geholpen.
- De districtcommissaris heeft de certificaten officieel aan de leerlingen uitgereikt.
Ook dit was een belangrijke ondersteuning voor het gehele project.

Van Ferdinand heb ik begrepen dat de minister van onderwijs (nog) niet naar Moengo is gekomen. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de overstromingen in het binnenland waardoor hij zijn prioriteiten heeft moeten verleggen.
We wachten af en hopen dat ook de financiële ondersteuning voor renovatie en nieuwbouw zal worden toegezegd.

4 Bij de projecten bleek dat er leerlingen meededen die bovengemiddeld hebben gepresteerd. Voor hen zou een vervolgopleiding in Moengo een enorme kans bieden om zich verder te ontwikkelen. Ook leerlingen van de plaatselijke MULO zouden dan een kans krijgen om in Moengo een vervolgopleiding in de technische richting te volgen. Nu moeten leerlingen die verder willen studeren naar Paramaribo en dat is voor velen een grote belemmering. Het is daarom zeer aan te bevelen om in Moengo te starten met een bescheiden opleiding op MBO-niveau.

Tot slot, een maand Suriname verandert je als mens. Je leert om te relativeren. Vooral als je hebt gezien onder welke omstandigheden docenten daar enthousiast les geven en dat vergelijkt met de gebouwen en faciliteiten van de Haagse Hogeschool.
Daarnaast ben ik van Suriname gaan houden. In de weekends heb ik per korjaal een tocht gemaakt op de Marowijnerivier en heb naast Paramaribo ook fort Amsterdam bezocht.
Voeg daarbij de enorme gastvrijheid, het verrukkelijke eten en het heerlijke klimaat en je wilt niet meer terug naar het winterse Nederland…

Ik hoop dat wat op gang is gekomen, wordt voortgezet en uitgebreid door de docenten van de Barronschool. STOOM en de afdeling bouwkunde van de Haagse Hogeschool zullen dit zeker blijven volgen en ondersteunen.

Piet Benneheij
April 2006